Dự án khu đô thị sinh thái Hòa Xuân, quận Cẩm Lệ, Đà Nẵng sau hơn 10 năm triển khai đến nay câu chuyện về cồn dầu Hòa Xuân vẫn chưa một lần hết “nóng”. Bên cạnh được sự đồng tình, ủng hộ của 97% số hộ dân thuộc diện di dời sẵn sàng nhường lại đất cho dự án để phát triển mở rộng không gian đô thị, vẫn còn đâu đó một số hộ dân chưa ủng hộ chủ trương nâng cấp của thành phố, làm ảnh hưởng nhiều đến quá trình chỉnh trang đô thị.
Chủ trương di dời dân tại khu vực Cồn Dầu
Gia đình bà Lê Thị Ánh hiện trú tại tổ 85, thôn Cồn Dầu, phường Hòa Xuân, quận Cẩm Lệ, thành phố Đà Nẵng đang sống ở trong ngôi nhà cấp 4 cũ kỹ, ẩm thấp, mỗi khi mùa mưa tới xuất hiện tình trạng úng ngập, khó khăn trong đi lại. Thế nhưng sau rất nhiều lần được chính quyền vận động, gia đình bà Ánh vẫn chưa chịu di dời,bàn giao đất lại cho dự án.
Bà Ánh cho biết, gia đình Bà có 190m2 đất, thành phố đã bố trí tái định cư tại chỗ cho gia đình 1 lô đất đường 10,5m và 1 lô 5,5m, cách chỗ cũ hơn 1 km nhưng hiện tại Bà chưa đồng ý. Bà Ánh yêu cầu được thành phố bố trí tái định cư tại chỗ cả 2 lô để gần nhà thờ.
“Nhà này khi mưa lớn là nước vào tận sau hè. Sống quanh đây toàn rắn rết đủ thứ cũng khổ lắm nhưng vẫn phải bám trụ để cho thỏa đáng. Nhà nước bố trí cho gia đình tôi 2 lô, 1 lô đường 10,5m ở đây và 1 lô đường 5,5 m ở tận trên kia nhưng ở ngã 3 nên tôi không chấp nhận”, Bà Ánh nói.
Gia đình Bà Ánh là một trong số ít hộ dân ở tại thôn Cồn Dầu chưa chịu di dời đền bù theo chủ trương của thành phố. Trong khi đó, chủ trương này đã được hơn 97% số hộ dân thực hiện, sẵn sàng nhường đất của mình để xây dựng nên một khu đô thị sinh thái Hòa Xuân tươi mới, phát triển như ngày hôm nay.
Vào năm 2008, UBND thành phố Đà Nẵng đã phê duyệt điều chỉnh dự án Khu đô thị sinh thái Hòa Xuân ở phường Hòa Xuân, quận Cẩm Lệ với 437,2 héc-ta tổng mặt bằng quy hoạch chi tiết, quy mô. Vùng đất này thuộc địa hình thấp trũng, hằng năm thường xuyên xảy ra tình trạng ngập lụt, cần nâng nền xây dựng khu đô thị mới để di chuyển khu dân cư lên khu vực cao hơn.
Dự án là “cầu nối” để gắn kết hệ thống hạ tầng kỹ thuật và xã hội ở khu vực phía Nam của thành phố Đà Nẵng, thu hút một nguồn vốn đầu tư từ bên ngoài để phát triển đô thị mới ở quận Cẩm Lệ. Cùng với đầu tư xây dựng các khu đô thị mới, những khu tái định cư cũng đã được đầu tư để xây dựng hoàn chỉnh, có công viên, có cây xanh và đặc biệt là một khu Liên hợp thể thao cho cả khu vực miền Trung – Tây nguyên. Thành phố cũng đã lấy ý kiến của người dân về việc quy hoạch, giải tỏa, bố trí nơi thờ tự, tín ngưỡng tôn giáo.
Hơn 10 năm trở về trước, nơi đây còn là một làng quê nghèo khó, người dân quanh năm sống trong lũ lụt. Nay Cồn Dầu đã trở mình phát triển thành một phần của khu đô thị sinh thái Hòa Xuân, quận Cẩm Lệ.
Ông Hồ Lâm, một người dân của thôn Cồn Dầu nhớ lại, gia đình có 4 người nhưng trong nhà chỉ mình ông là đàn ông. Những đêm mưa lớn như trút, căn nhà cấp 4 bị nước mưa dội xuống có thể sập bất cứ lúc nào. 2 đứa con gái còn nhỏ của Ông không dám ngủ, chong đèn mong cho trời sáng. Ngôi làng gắn bó biết bao đời với gia đình, ai mà lại không quý, không mến nhưng liệu có thể bám trụ nổi với cảnh lụt lội, ẩm thấp mãi bủa vây như vậy?
Đầu năm 2012, hưởng ứng chủ trương di dời dân tại khu vực Cồn Dầu, nhường đất để xây dựng Dự án Khu đô thị sinh thái mới Hòa Xuân, ông Hồ Lâm đã tự nguyện di dời sớm. Để chính quyền thu hồi 630m2 đất của gia đình ông, bố trí lại cho ông 2 lô đất. 1 lô với tổng diện tích 170m2, nằm ở ngay đầu đường 10,5m và 1 lô 120m2, mặt tiền đường 7,5m.
Hai lô đất cách xa nhau vài trăm mét, xa ngôi làng cũ tận hơn 1 cây số. Những sự hoán đổi được ông Lâm nhẩm tính có lợi rất nhiều mặt. Nếu tính tổng giá trị của 2 lô đất thì ông Lâm có hơn 3 tỷ đồng (theo giá thị trường nhà đất hiện tại ở khu vực này), còn cất nhà để ở thì thuận tiện đủ đường. Ông Lâm cho biết, về nơi ở mới với căn nhà khang trang 2 tầng, vợ chồng ông đã mở quán bán cơm với thu nhập trên dưới 8 triệu đồng mỗi tháng. Ông Lâm còn có thêm đồng ra, đồng vào nhờ việc tận dụng lô đất trống bên cạnh nhà để trồng nấm. Gia đình vừa có nơi ở ổn định, lại thoát khỏi cảnh lụt lội quanh năm.
Cũng như hộ của ông Hồ Lâm, gia đình bà Tống Thị Mai nay cũng đã có cuộc sống ổn định tại nơi ở mới. Sau khi nhường 400m2 đất ở trong con hẻm nửa mét nằm sát bên nhà thờ Cồn Dầu, gia đình được bố trí 2 lô cách nhà cũ chừng 1 cây số. Với số số tiền đền bù bà Mai xây dựng ngôi nhà 3 tầng khang trang, 2 tầng phía trên để ở, còn tầng dưới cho con mở phòng khám răng; lô đất còn lại thì làm của để dành. Nay ở cái tuổi 60, nhìn thấy cả 4 đứa con đều khôn lớn, trưởng thành, có công việc ổn định, bà Mai cảm thấy rất hài lòng.
Bà Mai nhớ lại, trước đây đường ra lối vào chật hẹp, việc đi lại khó khăn. Khổ nhất là khi vào mùa mưa bão, cả nhà 5 người phải chen chúc nhau trong căn gác nhỏ, lo lắng sợ nước lũ ngập nhà. Nhưng bây giờ, ngày ngày đi ngang qua Cồn Dầu đi lễ nhà thờ, thấy vùng xóm đạo thấp trũng của mình ngày nào nay đã trở thành khu đô thị đẹp, bà cảm thấy vui trong lòng.
Cồn Dầu mang dáng dấp đô thị
Để Cồn Dầu trở mình có được dáng dấp đô thị như hôm nay, ban lãnh đạo thành phố Đà Nẵng qua các thời kỳ đã rất nhiều lần đến gặp gỡ, đối thoại, giải thích với bà con để bà con thấu hiểu. Chính quyền địa phương cũng đã thông tin đầy đủ về dự án, về chính sách đền bù, hỗ trợ giải tỏa, bố trí tái định cư cho người dân, và quan trọng nhất vẫn là hiệu quả của dự án đối với đời sống của bà con. Để tạo điều kiện tốt nhất cho các hộ giải tỏa được ở gần nhà thờ đúng theo nguyện vọng của bà con, đích thân Phó Thủ tướng Thường trực Chính phủ Trương Hòa Bình đã vào tận nơi, chỉ đạo việc rà soát lại bồi thường, hỗ trợ và tái định cư cho người dân; quan tâm giải quyết hoán đổi đất về khu vực gần nhà thờ nhất.
Linh mục Vũ Dần, Giáo xứ Cồn Dầu (từ năm 2012-2017) cho biết: “Chủ trương của thành phố đã mang lại rất nhiều lợi ích. Lời khuyên của tôi là người dân nên xem xét để theo chủ trương chung, nhất là khi ở đây số đông đã đồng ý đi rồi”.
Hơn 10 năm đi vào triển khai nhưng hiện tại Dự án Khu đô thị sinh thái Hoà Xuân vẫn chưa thật sự về đích. Một số hộ dân cho đến nay vẫn chưa ủng hộ về chủ trương di dời với nhiều lý do khác nhau.
Tình hình ở Cồn Dầu đang ngày một “nóng” lên khi một số ít hộ dân tiếp tục gửi đơn khiếu kiện về việc thu hồi đất, giao đất và bố trí tái định cư tại chỗ. Những kiến nghị này thành phố cũng đã xem xét, giải quyết nhưng vẫn còn một số hộ chưa chấp nhận nên lại tiếp tục khiếu kiện lên Trung ương.
Chính phủ đã giao Bộ Tài nguyên và Môi trường thành lập một Đoàn kiểm tra, trực tiếp xác minh tại địa phương này. Ngày 20/11/2014, qua thẩm tra, xác minh Bộ Tài nguyên và Môi trường đã có báo cáo trình lên Thủ tướng Chính phủ, trong đó thống nhất với nội dung giải quyết của thành phố.
Ông Lê Văn Sơn, Chủ tịch UBND quận Cẩm Lệ, thành phố Đà Nẵng đã cho biết, thực hiện theo ý kiến chỉ đạo của Phó Thủ tướng Trương Hòa Bình, UBND thành phố Đà Nẵng đã ký quyết định phê duyệt một phần đất trong quy hoạch công viên cây xanh nằm tại khu vực xung quanh Nhà thờ Cồn Dầu thành 368 lô đất ở để bố trí cho hộ dân.
Theo đó, nếu hộ dân nào có nhu cầu đất ở sẽ được thành phố hoán đổi mỗi hộ 1 lô đất tái định cư tương ứng cấp đường quy hoạch đã được phê duyệt. Ngoài ra, thành phố còn nhiều chính sách hỗ trợ người dân khác như bố trí thêm lô phụ, nâng cấp về mặt bằng đường từ đường nhỏ lên thành đường lớn, xem xét hỗ trợ việc tái định cư…
Ông Lê Văn Sơn cho rằng, khu dân cư tại Cồn Dầu đã được chính quyền thành phố hết sức quan tâm, tạo điều kiện tốt cho người dân. Ông Sơn cho biết: “Vùng này trước đây thường xuyên ngập lụt, đến mùa mưa nước ngập vào lên tới nửa nhà và hàng năm cứ đến mùa lũ là người dân cần cứu tế, dẫn đến giải quyết vấn đề đời sống người dân gặp nhiều khó khăn. Cho nên thành phố thực hiện dự án này là để tạo điều kiện tốt nhất cho người dân có được cuộc sống mới tốt hơn, ổn định hơn. Trên 95% người dân đã đồng tình di dời đến nơi ở mới, một số hộ còn lại chưa chịu bàn giao, lần này sẽ phải thực hiện các biện pháp xử lý”.
Diện mạo của thành phố Đà Nẵng đang ngày một đổi thay nhanh chóng. Nhiều khu đô thị mới đã góp phần tạo nên dáng dấp hiện đại cho thành phố trẻ ngay bên bờ Sông Hàn. Thành quả này cần có sự chung tay, góp sức và đồng thuận cao của người dân.
Vùng đất Hoà Xuân từ một vùng quê xa, nghèo, mưa lầy lũ ngập nay đường xá nâng cấp rộng thênh thang, san sát là những ngôi nhà cao tầng núp mình dưới hàng cây xanh mát. Nơi đây, tất cả hệ thống đường giao thông, cấp nước, thoát nước mưa, nước thải, hệ thống đèn chiếu sáng, thông tin liên lạc, các công trình an sinh xã hội… đều được đầu tư khang trang, hiện đại, hướng tới nâng cao về chất lượng đời sống người dân. Người dân Cồn Dầu, phường Hòa Xuân, quận Cẩm Lệ, thành phố Đà Nẵng hẳn dễ nhận ra sự đổi thay, chuyển mình nơi mình đang sống có một phần đóng góp rất lớn của bà con nơi đây.
Xem thêm: Khu đô thị sinh thái ven sông Hòa Xuân – Một không gian sống lý tưởng.